دسته بندی تشک طبی
انواع تشک همیشه فراتر از یک وسیله ساده برای خواب است. در واقع، انتخاب یک تشک طبی یا غیرطبی مناسب از بین انواع تشک، میتواند مستقیما بر سلامت جسم و ذهن تاثیر بگذارد. افرادی که تجربه خواب ناراحت یا دردهای عضلانی و مفصلی دارند، معمولا با خرید تشک باکیفیت، تفاوت را به سرعت احساس میکنند.
با وجود انواع مختلفی از تشک از فنری گرفته تا لاتکس و هیبریدی، یافتن بهترین گزینه کمی پیچیده به نظر میرسد. اما اگر شناخت کافی داشته باشیم، راحتتر به سمت یک تشک طبی استاندارد پیش خواهیم رفت.
انواع تشک و اهمیت آن در سلامت خواب
تشک، محلی است که به طور متوسط حدود یک سوم عمرمان را روی آن میگذرانیم. در حقیقت، وقتی بدن آماده استراحت میشود، پشتیبانی صحیح مهرههای کمر، شانهها و گردن در وهله اول اهمیت قرار دارد. اگر این پشتیبانی به درستی صورت نگیرد، دردهای مزمن و خستگی مداوم به سراغمان میآید. به همین خاطر، انتخاب هوشمندانه تشک، گامی مهم در تضمین خوابی عمیق و روزی پرنشاط محسوب میشود.
در بازار انواع تشکها، نمونههای گوناگونی یافت میشوند. فنری، لاتکس، بادی، هیبریدی و البته تشک طبی که جایگاه متفاوتی دارد. در ادامه، به بررسی انواع تشک میپردازیم و خواهیم دید که چرا پزشکان و متخصصان، اغلب تشک های طبی را توصیه میکنند.
تشک فنری قدیمی اما همچنان رایج
یکی از نخستین دسته بندیها، تشک های فنری هستند که سالها پیش وارد بازار شده و محبوبیت زیادی داشتند. این تشکها به دو نوع کلی تقسیم میشوند.
تمام فنرها در این نوع تشک به صورت واحد به هم متصلاند. هرگونه حرکت در یک نقطه، به کل تشک منتقل میشود. بنابراین اگر فردی خواب سبکی داشته یا در بستر دو نفره خواب باشد، ممکن است با هر حرکت کوچک، بیدار شود.
معمولا قیمت مناسبتری دارد و برای افرادی که با تکانهای هم خواب خود مشکلی ندارند، میتواند قابل استفاده باشد. اما در درازمدت، پشتیبانی ویژهای ارائه نمیکند و گزینه ایده آلی برای کمردرد محسوب نمیشود.
این تشک از فنرهایی تشکیل شده که به صورت جداگانه در پاکتهای پارچهای قرار دارند. بنابراین حرکت یک فنر به فنرهای دیگر منتقل نمیشود. در تشکهای دونفره، این ویژگی از انتقال حرکات شریک خواب جلوگیری کرده و آسایش را افزایش میدهد.
اگرچه کمی گرانتر از فنر متصل است، اما هنوز هم به اندازه تشک طبی یا دیگر مدلهای تخصصی برای مشکلات اسکلتی توصیه نمیشود.
در مجموع، تشک فنری چه متصل و چه منفصل، غالبا انعطاف پذیر و مقرون به صرفه است اما برای اشخاصی که مشکلات خاص کمر و ستون فقرات دارند، گزینه مطلوبی نیست.
تشک طبی پای ثابت توصیه پزشکان و متخصصان
تشک طبی دستهای از تشکهاست که به طور خاص برای حفظ ارگونومی بدن طراحی شدهاند. این تشکها به کمک مواد با دانسیته بالا و ساختاری منحصربه فرد، از ستون فقرات پشتیبانی کرده و فشار را به شکل مناسب توزیع میکنند. برخی ویژگیهای مهم این نوع تشک عبارتاند از:
غالبا در تشک های طبی از فومهایی با دانسیته بالا بهره میگیرند یا لایههایی مانند مموری فوم را اضافه میکنند تا بدن در حالت تراز قرار گیرد. این خاصیت، به ویژه برای جلوگیری از فرو رفتن شانهها و کمر مفید است.
هر نقطه برآمده از بدن (مانند شانه) بر سطح تشک فشار میآورد. در یک تشک عادی، این نقاط فشار ممکن است در طول شب منجر به دردهای عضلانی شود، اما تشک طبی به شکل مهندسی شده، این فشار را در تمام سطح پخش میکند.
- قابل انتخاب در درجه سفتی مختلف
برخلاف تصور رایج، تشک طبی لزوما سفت نیست. برخی مدلها نیمه سفت یا حتی نرمتر هستند اما همچنان توانایی پشتیبانی صحیح از ستون فقرات را دارند.
- عمر مفید طولانی
بیشتر تشک های طبی از متریال مرغوب ساخته میشوند و دیرتر دچار افت سطح یا فرو رفتگی میشوند.
تشک طبی مناسب کسانی است که کمردرد مزمن، دیسک کمر یا درد در ناحیه گردن دارند. حتی افراد سالم هم برای پیشگیری از مشکلات آینده میتوانند از آن بهره ببرند.
تشک لاتکس، طبیعی و ضد حساسیت
تشکهای لاتکس از مواد طبیعی (شیرابه درخت کائوچو) یا ترکیبی از لاتکس طبیعی و مصنوعی ساخته میشوند. آنچه این نوع تشکها را متمایز میکند، خاصیت ضد حساسیت و ضدباکتری آنهاست. ساختار سلولی باز لاتکس، تهویه مناسب را فراهم میکند و مانع از تجمع گرما در بستر میشود.
ازنظر میزان نرمی یا سفتی، تشک لاتکس بین تشک فنری و تشک طبی قرار میگیرد. اگرچه گاهی با عنوان تشک طبی لاتکس هم در بازار عرضه میشود، اما باید توجه داشت که وظیفه اصلیاش ارائه حس نرم با خاصیت برگشت پذیری بالا و ضد آلرژی است.
قیمت آن معمولا بالاتر از مدلهای فنری و حتی برخی تشکهای طبی است.
تشک هیبریدی ترکیبی از فنر و فوم
تشک هیبریدی تلاشی است برای بهره گیری از مزیت فنرهای پاکتی و لایههای فومی یا لاتکس. چنین تشکی هم حس ارتجاعی فنر را دارد و هم بخشی از پشتیبانی تشک فومی را ارائه میکند.
برای افرادی که نوعی بالانس میان نرمی و استحکام میخواهند و چندان با تشک طبی بسیار سفت راحت نیستند، تشک هیبریدی انتخاب قابل تاملی است.
البته این مدل هم مانند سایر مدلها، بسته به برند و کیفیت ساخت، میتواند متفاوت عمل کند. در کل، برای دردهای شدید اسکلتی، همچنان تشک طبی متخصصانهتر به شمار میآید.
تشک بادی و آبی
دو نوع دیگر تشک کمتر رایج، مدلهای بادی و آبی هستند. تشک بادی با تلمبه یا پمپ، باد میشود و برای سفر یا استفاده موقت مناسب است. از سوی دیگر، تشک آبی که با آب پر میشود، وزن بدن را یکنواخت پخش میکند و میتواند تسکین موقتی دردها را فراهم کند.
با این حال، نگهداری این تشکها (نشت باد یا آب، نیاز به تعویض مداوم آب و…) چالش بر انگیز است و برای خواب روزانه توصیه نمیشود. در بحث سلامتی، تشک طبی به مراتب انتخاب مطمئنتری نسبت به تشکهای بادی و آبی است.
مقایسه انواع تشک و جایگاه تشک طبی
جهت یک مقایسه کلی بین رایجترین انواع تشک موارد زیر را شرح میدهیم.
مقرون به صرفه، ولی پشتیبانی کم از کمر؛ مناسب برای استفاده کوتاه مدت یا منازل با بودجه محدود
بهترین عملکرد در حفظ همترازی ستون فقرات و توزیع فشار، توصیه شده برای دردهای عضلانی و پیشگیری از مشکلات آتی
ضد حساسیت و تنفس پذیر، اما گرانتر؛ ممکن است حس کشسانیاش برای برخی خوشایند نباشد.
تعادلی از فنر و فوم؛ راحت و همه پسند، اما شاید به اندازه تشک طبی تخصصی نباشد.
انتخاب موقتی یا تفریحی و فاقد ساختار ارگونومیک مناسب برای خواب دائم
همانطور که مشاهده میشود، تشک طبی ازنظر علمی بیشترین تاکید را بر سلامت بدن دارد و از سوی بسیاری از پزشکان ارتوپدی نیز پیشنهاد میگردد.
اشتباهات رایج در انتخاب تشک
برخی افراد تشک ارزانتر را انتخاب میکنند، اما هزینههای درمانی و ناراحتیهای خواب ارزشش را ندارد.
یک تشک ضخیم و خوش دوخت الزاما پشتیبانی خوبی ارائه نمیدهد. ساختار داخلی مهمتر است.
- نادیده گرفتن نیازهای بدنی
اگر مشکلات کمری دارید، حتما به تشک طبی استاندارد با دانسیته مناسب رجوع کنید.
- انتخاب تشک فوق العاده نرم یا سفت
هر دو حالت افراطی، توزیع فشار نامناسبی به همراه دارد.
اگر تشک بیش از حد عمر کرده یا فرورفتگی دارد، قطعا جایگزینی لازم است.
نشانههایی که باید تشک خود را عوض کنید
- درد صبحگاهی یا خستگی بیش از حد
- فرورفتگیهای مشهود
- حساسیت یا عطسههای مکرر
- بیش از ۸-۱۰ سال عمر تشک
چرا تشک طبی برای همه توصیه میشود؟
گرچه مفهوم تشک طبی بیشتر برای بیماران کمردرد به کار میرود، ولی تمامی افراد از کودکان تا بزرگسالان باید از مزایای آن بهره ببرد.
علی رغم نداشتن درد فعلی، خوابیدن روی سطح غیراستاندارد ممکن است در آینده به مشکلات جدی منجر شود.
نگه داشتن حالت خنثی ستون فقرات، جلوی فشار مضاعف بر مهرهها را میگیرد.
با کاهش بیدار شدنهای شبانه ناشی از ناراحتی بدنی، چرخه خواب منظمتر میشود.
خوابی سالم، خلق و خوی را بهبود میبخشد و انرژی کافی برای کار و زندگی فراهم میآورد.
نتیجه گیری
انتخاب تشک مناسب فقط یک تصمیم ساده برای خواب نیست، بلکه سرمایه گذاری روی سلامت بلند مدت بدن است. در بین انواع تشک، تشک طبی با طراحی اصولی و پشتیبانی دقیق از ستون فقرات، بیشترین تاثیر را بر کیفیت خواب و کاهش دردهای بدنی دارد. اگر به دنبال خوابی آرام، بدون خستگی و درد صبحگاهی هستید، تشک طبی بهترین انتخاب برای شماست.
سوالات متداول
- بهترین نوع تشک برای کمردرد چیست؟
تشک های طبی بهترین گزینه برای کمردرد هستند.
- چند سال یکبار باید تشک را عوض کرد؟
به طور متوسط هر ۸ تا ۱۰ سال یکبار، یا زمانی که تشک دچار فرورفتگی یا افت کیفیت شود.
- آیا تشک طبی برای همه افراد مناسب است؟
بله، حتی اگر مشکلی نداشته باشید، استفاده از تشک طبی از بروز دردهای عضلانی و اختلالات خواب پیشگیری میکند.